Trans Sibirya Gezi Rehberi

Uzun tren seyahatleri denince akla ilk gelenlerden biridir Trans Sibirya tren yolculuğu. Uzun zamandır hayalini kurduğum ve hemen hemen tüm planlarımı yaptığım ancak Koronavirüs salgını sebebiyle iptal etmek zorunda kaldığım bu yolculuk için boş zamanında gezi rehberi tadında bir yazı yazmak istedim.

Bu yazımda Trans Sibirya Ekspresi Nedir, Trans Sibirya Demiryolu Hattı, Trans Sibirya Rotaları, Trans Sibirya Ekspresi Bilet Fiyatları ve Sınıfları ile Trans Sibirya Tren Yolculuğu ve Trans Sibirya turu hakkında genel bilgiler vermeye çalışacağım.

Trans Sibirya Ekspresi Nedir ?

İlk olarak söylemeliyim ki Trans Sibirya Ekspresi ya da Trans Sibirya Treni adlı herhangi bir tren yok. Gerçek anlamda belirtilen, Trans Sibirya Demiryolu hattında çalışan trenlerdir. Trans Sibirya gezisi de, bu demiryolu rotası takip edilerek ve genellikle Moskova’dan başlayıp Vladivostok’a kadar yapılan tren yolculuğudur.

Trans Sibirya güzergahında tren yolculuğu yaparken Moskova’dan Vladivostok’a uzanan 9.288 km’lik yol tek bir trenle yapılacağı gibi birden fazla şehirde duracak şekilde farklı trenlerle de yapılabilir -ki bu benim gezi anlayışıma daha uygundur. Dolayısıyla 1 hafta aynı trenin içinde durup sağa sola bakacağıma farklı şehirlerde 1-2 gün kalıp dolaşmak bana daha mantıklı geliyor.

Trans Sibirya Demiryolu Hattı Tarihçesi

Rusya’nın Pasifik kıyısında 1880’lerde stratejik Vladivostok şehrini kurmasından sonra bu şehir ile başkent arasındaki bağlantının kurulması da zorunlu hale gelmişti. Bu sebeple, 1891 yılında Çar III. Aleksandr’ın onayı ile Trans Sibirya demiryolu hattı planı oluşturulmuş ve yapımına başlanmıştı. Büyük bir proje olmasına rağmen, bu hat 1905 yılında tamamlanmıştır. Baykal Gölü’nün çevresinden geçtiği ve Mançurya hattının da dahil olduğu günümüzdeki Trans Sibirya Demiryolu Hattı ise 1916 yılında açıldı.

Hem Vladivostok’un bir deniz üssü olarak kurulup desteklenmesi hem de Sibirya’daki yer altı ve yer üstü kaynakların dağıtımı konularında Rusya’ya büyük fayda sağlamasıyla Trans Sibirya Demiryolunun etkileri ciddi anlamda fazla olmuştur.

Trans Sibirya Rotaları

Ana hat her ne kadar Moskova – Vladivostok olsa da sanılanın aksine Trans Sibirya Demiryolu, tek bir rota değil içerisinde birden fazla rota ve alternatifler güzergah sunan bir demiryolu hattıdır. İşte bu yüzden, Trans Sibirya gezisine çıkmadan önce, gezinizin yalnızca Rusya’yı kapsayacağına, Moğolistan ve/veya Çin’e de gidip gitmeyeceğinize karar vermeniz gerekiyor. Ondan sonra kendinize bir net bir rota belirleyebilirsiniz.

Bahsettiğim gibi farklı hatlar üzerinde farklı hızda, sınıfta, kalitede ve imkanlara sahip trenler bulunuyor. Dilerseniz, ana rotalardan biraz bahsedeyim.

• Trans Sibirya Hattı : Moskova – Vladivostok

Trans Sibirya gezisinin klasik ana hattını oluşturan bu güzergahta Moskova’dan Vladivostok’a ulaşım, başka şehirlerde durulmayacak şekildeyse ortalama 1 hafta sürüyor. 9.288 km uzunluğunda olup en uzun hattır. Ancak, yukarıda da belirttiğim gibi 1 hafta aynı trenin içinde konaklayıp gerçek anlamda gezememek bence mantıklı değil. O yüzden gezi planımın Rusya ayağını Moskova, Kazan, Ekaterinburg, Krasnoyarsk, Irkutsk ve Ulan Ude gibi şehirler oluşturuyordu.

“Trans Sibirya tren hattı nereden başlar” sorusuna gelirsek, klasik ana hat Moskova – Vladivostok olsa da bu geziye St. Petersburg’tan da başlanabilir. Bazı gezginler bu rotanın tam tersini yapıp Vladivostok’tan başlayıp Moskova veya St. Petersburg’ta yolculuklarını sonlandırmaktadırlar.

Trans Sibirya tavsiye rota olarak zaman ve bütçeye bağlı olarak aşağıdaki güzergah kullanılabilir :

Eski imparatorluk başkenti St. Petersburg‘u görüp başkent Moskova’ya geçebilirsiniz. Daha sonra Golden Ring adı verilen eski Rus şehirlerinden olan Vladimir ve Suzdal‘da mola verip bazı güzel müzelere sahip Nizhny Novgorod şehrine zaman ayırabilirsiniz. Ural Dağları’nı geçip Ekaterinburg‘a vardıktan sonra Rusya’nın Avrupa tarafından tamamen çıkmış oluyorsunuz. Sonrasında İrtiş Nehri’ne bakan tarihi Kremlin’i ile ünlü Tobolsk şehrine varmak için Tomsk ve Tyumen‘i ara duraklar olarak kullanabilirsiniz.

Sibirya içlerine ilerleyiş, nüfus bakımından Rusya’daki en büyük üçüncü şehir olan Novosibirsk ile devam edebilir. Yaptığım araştırmalar sonrası bana çok da etkileyici gelmediği için açıkçası Novosibirsk’i planlarım arasına almamıştım. Onun yerine Yenisey Nehri kyısında kurulmuş ve volkanik kayalarıyla ünlü Stolby Milli Park’ının bulunduğu Krasnoyarsk‘ı dahil etmiştim. Sonrasında Baykal Gölü’ne ulaşmak için Irkutsk’ta birkaç gün kalabilirsiniz. Daha yakın olmak isterseniz Listvyanka veSlyudyanka gibi daha küçük yerlerde veya Olkhon adasında konaklayabilirsiniz. Bu arada, eğer Listvyanka’ya giderseniz pek az kişinin bildiği Bolshie Koty trekking rotasını da takip edebilirsiniz – ki burası da benim gezi planımın içerisindeydi.

Baykal Gölü’nden sonra açıkçası diğer yerlerin birbirinden çok da farkı olmadığını düşünüyorum. Yine de Buryat kültürünü yakından görebileceğiniz Ulan Ude ve Çin sınırına 30 km mesafede bulunan Khabarovsk’a geçip ve en nihayetinde Rusya’nın Pasifik’teki liman şehri Vladivostok’ta Trans Sibirya turunuzu sonlandırabilirsiniz.

Trans Sibirya gezisinde eğer Vladivostok’a kadar gidecekseniz ve zamanınız ile bütçeniz de uygunsa buradan Güney Kore ve Japonya’ya da geçebilirsiniz. Yalnız sadece Vladivostok’tan Güney Kore’nin Donghae limanına feribot ile geçmenin ücreti tek yön ortalama 200 Euro civarında.

• Trans Moğolistan Hattı : Ulan Batur  Üzerinden Moskova – Pekin

7.826 km’lik Trans Sibirya hattı muhtemelen en ilgi çekici hattır. Çünkü Moskova’dan Pekin’e varıncaya kadar üç farklı dil, coğrafya ve kültüre tanıklık etmiş oluyorsunuz. Trans Moğolistan treni her hafta Salı günü Moskova’nın Yaroslavsky Tren İstasyonu‘ndan kalkıyor ve yolculuk yaklaşık 5,5 gün sürüyor. Ayrıca Trans Moğolistan treni Gobi Çölü’nden de geçiyor.

Trans Moğolistan bilet fiyatları ortalama 5.000 TL civarındadır. Ancak, ulaşım maliyetini belki de yarı yarıya düşürmek için tüm güzergah parçalara da bölünebilir. Trenle Moskova’dan Ulan Ude’ye, Ulan Ude’den otobüsle Ulan Batur’a oradan yine trenle Çin’in Erlian bölgesine ve son olarak Erlian’dan otobüsle Pekin’e ulaşılabilir. Tabi yine gerek Rusya’da gerekse Moğolistan ve Çin’de de Pekin’e ulaşana kadar birçok şehirde de mola verebilirsiniz.

• Trans Mançurya Hattı : Mançurya Üzerinden Moskova – Pekin

Öncelikle Mançurya denilen yer günümüzde genel olarak Çin’in Kuzey Doğusu’ndaki bölgeyi tanımlar. Eğer Moskova’dan yola çıkıp Moğolistan’a uğramadan Pekin’e ulaşmak istiyorsanız o zaman Trans Mançurya hattını tercih etmelisiniz.

Trans Mançurya Hattı ile Pekin’e ulaşmak için Rusya’nın Çita şehrine kadar normal Trans Sibirya rotası izleniyor. Rusya’nın Çin sınırına yakın şehirlerinden Zabaikalsk civarında ray genişlikleri ayarlandıktan sonra Manzhouli üzerinden Çin’e giriş yapıp Harbin üzerinden Pekin’ varıyor.

Trans Mançurya trenleri hem Moskova’dan hem de Pekin’den Cumartesi günleri kalkıyor. 8.988 km’lik bu yolculuk yaklaşık 6 gün sürmekte olup ortalama fiyatlar 4.500-5.000 TL arasında.

• Baykal – Amur Hattı

Yukarıda saydığım üç ana hat dışında Trans Sibirya rotasına alternatif olarak bir de Baykal – Amur Hattı bulunuyor. Tamamen Rusya toprakları içerisinde olan bu hat, Krasnoyarsk ile Irkutsk arasında bir bölgede yer alan Tayshet adlı şehirden başlıyor ve Baykal Gölü’nün kuzeyinden devam edip Rusya’nın Uzak Doğu’daki bir başka liman şehri Sovetskaya Gavan‘da son bulunuyor. Krasnoyarsk şehrinde havalimanı bulunduğu için buradan başlayabilirsiniz.

Baykal – Amur hattının güzergahındaki şehirler aslında pek de tarihi dokuya sahip olan yerler olmasa da, bu hattın geçtiği manzaralar ve uzun tüneller dolayısıyla denenebilir.  En önemli durağı Baykal Gölü kıyısında bulunan Severobaikalsk adlı şehir.

Trans Sibirya Bilet Fiyatları ve Tren Sınıfları

Trans Sibirya demiryolu güzergahında çalışan trenlerde daha önce bahsettiğim gibi çeşitli sınıflar bulunuyor. Bilet fiyatları ise dinamik fiyatlıdır yani mevsime ve konfora göre değişkenlik gösterir. Şimdi bunların olduklarına kısaca bir göz atalım. Bu arada internet üzerinden kolayca tren biletlerini almak için de “Trans Sibirya Tren Bileti Nasıl Alınır“ adlı yazımı da mutlaka okumanızı tavsiye ederim.

Spalny Vagon (1. sınıf)

Spalny Vagon ya da kısaca SV sınıfı vagonlarda 2 kişilik kompartımanlar bulunur.

Fiyat konusunda ise 1.sınıf tren biletleri doğal olarak en pahalı bilet sınıfı olup Moskova’dan Vladivostok’a gidecek bir tren için ortalama fiyat 8-9.000 TL şeklindedir.

Kupe (2. sınıf)

Bu sınıftaki kompartımanlar ise bizdeki Doğu Ekspresi trenlerindeki örtülü kuşetli kompartıman mantığındadır. 4 yataklı olup kupe olarak adlandırılır.

4 yataklı yani kupe olarak adlandırılan kompartımanlardaki yatak fiyatı ise yine Moskova’dan Vladivostok’a kadar giden bir tren için yaklaşık 3.500 TL civarındadır.

Platskart (3. Sınıf)

Açık yatakhane şeklinde bir düzene sahip bu sınıfta kapalı bir kompartıman yoktur. Vagonun bir tarafında 4 kişinin yatabileceği alan, diğer tarafında ise 2 kişinin yatabileceği alanlar bulunuyor.

En ucuz bilet sınıfı olan platskart ya da 3. sınıf vagondaki yatak fiyatı ise yine bu güzergah için ortalama 1.500 – 2.000 TL arasında. Tabi bu bahsettiğim fiyatlar Moskova’dan Vladivostok’a olan fiyatlar.

Trans Sibirya Biletlerindeki Semboller ve Anlamları

“Trans Sibirya Tren Bileti Nasıl Alınır” adlı yazımda ve sonundaki videoda anlattığım gibi biletleri internet üzerinden alırken genellikle bir sayı ve yanında bir harf bulunan semboller göreceksiniz. Bu semboller ya da ikonlar, o trende hangi hizmetin verilip verilmediğini anlatmaktadır. Hizmet çeşitleri ise ayrı olarak yine sembollerle gösteriliyor.

Platskart (3 П) : Klimasız
Platskart (3 Э) : Klimalı
Kupe (2 К) : Klimasız, servis yok
Kupe (2 Л) : Klimalı, servis yok
Kupe (2 У) : Klimasız, servis var
Kupe (2 Э) : Klimalı, servis var
Spalny Vagon (1 Л) : Klimalı, servis yok
Spalny Vagon (1 Б) : Business class, klimalı, servis var

Aslında bu yazdıklarımı bilmenize gerek yok. Bilet alırken seçtiğiniz trende hangi imkanın bulunduğuna dair işaretler var. Fare imlecinizi o işaretin üzerine getirdiğinizde ne anlama geldiğine dair kısa açıklamalar göreceksiniz. Bunların ne olduğuna bir bakalım. Kolaylık olsun diye hepsini bir araya topladım.

1) Bulunduğunuz vagonun klimalı olduğunu belirtir.

2) Vagonda tuvaletin mevcut olduğunu gösterir.

3) Bu işaret yemek dahildir anlamına gelmez. Yalnızca trende yemekli vagonun bulunduğunu ya da vagonunuzdaki görevlinin ücreti karşılığında yiyecek ve içecek hizmeti sağladığını belirtir.

4) Seyahat kiti olduğunu gösterir. Genelde 1. ve 2. sınıf vagonlarda verilir.

5) Vagonda gazete verildiğini belirtir.

6) Yanılmıyorsam battaniye ya da örtü gibi bir şeyi simgeliyor.

7) Multimedya hizmetinin verildiğini gösteriyor.

8) Yastık ve çarşafın verildiğini simgeliyor.

9) Evcil hayvanların da bilet alınmak kaydıyla bulunduğunuz vagonda seyahat edebildiğini gösterir.

10) Vagonun klimasız olduğunu gösterir.

11) Vagonda tuvaletin olmadığını belirtir.

12) Duş alma imkanının olduğunu belirtir. 3. sınıf vagon da olsa bazı trenlerde makul bir ücret karşılığı duş alma imkanı bulunur.

Trans Sibirya Trenlerindeki En İyi Yataklar Hangileridir ? 

Spalny Vagon ve Kupe sınıflarından ziyade bu başlıkta anlatacağım Platskart sınıfına yönelik olacak. Çünkü, özellikle uzun sayılabilecek yolculuklarda kendi ihtiyaçlarımıza göre maksimum konforu elde etmek, Trans Sibirya yolcuğunun daha verimli geçmesini sağlayacaktır.

Konumuza dönecek olursak, benim tercihim tuvaletin çok da dibinde olmamak ve semavere de kolayca ulaşabileceğim bir pozisyonda yer almaktı. Göz önünde bulundurduğum bir diğer kriter ise alt yataklardan birini kapabilmek. Alt yatak fiyatı ile üst yatak fiyatı arasında cüzi bir miktar fiyat farkı olsa da alt yatak alındığında masaya da hakim olabilmek benim tercih ettiğim bir şey.

Platskart sınıfında toplamda açık yatakhane şeklinde herhangi bir kompartıman olmaksızın 54 adet yatak bulunuyor. Koridorun bir tarafında dörtlü yatak bloğu, diğer tarafında da ikili blok şeklinde bir oturma planı var.

Yatak seçimi konusuna gelecek olursak 1-4 arasındaki yataklar hem tuvalete hem de vagon görevlisine (erkek ise provodnik, bayan ise provodnitsa deniyor) çok yakın olduğundan burada fazla gürültü patırtı olacağı anlamına gelir. Bu yüzden bu yataklardan mümkünse kaçınmak gerekir. Yine aynı şekilde 33-36 numaralı koltuklar da tuvaletin dibinde olduğundan gelebilecek koku rahatsız edici olabilir. Yine aynı şekilde “lateral” denilen ve koridorun diğer tarafında bulunan 37-38 no.lu koltuklar da tuvalete çok yakın. Diğer yandan, trende sigara içmek yasak olsa da bazen buradaki tuvaletin bulunduğu arada yolcular kaçak olarak sigara içebiliyor. Bu durum da rahatınız bozabilir.

Trans Sibirya Gezisi için Vize Rejimi

Trans Sibirya gezisi için gerekli olan vizeleri önceden almamız gerekiyor. Rusya vizesi için öncelikle voucher denen ıslak imzalı davetiyeyi halledip sonra vize başvurusu yapılıyor. Tüm işlemleri yapan seyahat acenteleri de bulunuyor. Ortalama vize ücreti 160 ila 180 $ arası değişebiliyor.

Moğolistan, Türk vatandaşlarından 30 güne kadar vize istemezken, Çin için de vize almak gerekiyor.

Trans Sibirya Gezisine Ne Zaman Çıkmalı ?

Trenle yolculuk yapmak bana göre her mevsim için farklı bir tada sahiptir. Mesela Doğu Ekspresi tren yolculuğumu 2017 yılının Ocak ayında karlı manzaralar eşliğinde yapmışken, Trans Sibirya gezimi ise daha çok gün ışığından yararlanmak ve tabi ki Sibirya’da donmamak için Mayıs-Haziran gibi planlamıştım.

Diğer yandan, her bir mevsimde seyahat etmenin kendine göre hem avantajları hem de dezavantajları vardır. Örneğin, kış aylarında bilet fiyatları daha ucuz, yer bulmak daha kolayken hava gerçekten çok soğuktur. Yaz aylarında ise popüler sezon olduğu için trenler hem çok kalabalık olur hem de fiyatlar daha fazladır. Ayrıca, bu yoğunluğa bağlı olarak yer bulamama ihtimali de yüksektir. Ama günlerin daha uzun olması insanı cezbeder.

Mevsimlere göre bakacak olursak şunları söyleyebilirim.

Rusya : Haziran ve Eylül ayları arasındaki dönem en yoğun zamandır. Mayıs ve Eylül-Ekim arası ise havalar gayet güzeldir ancak akşamlar serin olur. Yine de en ideal mevsim Mayıs’ın ikinci yarısı diyebilirim. Diğer yandan Irkutsk gibi Sibirya içlerinde bulunan şehirler için Mayıs ayında da kar görebilme ihtimali vardır ve hava soğuk olabilir. Ayrıca, Baykal Gölü ve çevresindeki yerlere ulaşımda sefer sayıları daha az olabilir. Bu bölümler için Haziran ayı sezon başlangıcı sayılır.

Moğolistan : Haziran ile Ağustos ayları Moğolistan’ın yüksek sezonudur. Mayıs ile Eylül aylarında ise güzel havaya rastlanır ancak bazı ger ya da yurt denilen çadır kampları kapalı olabilir. Bu durumda Moğolistan gezisi eksik olmuş olur. Temmuz sonu Ağustos başı gibi de genelde yağmurlu olur. Bu arada Ulan Batur’daki Naadam Festivali de Temmuz ortasına doğrudur.

Çin : Nisan-Mayıs ile Eylül-Ekim arası dönem Çin için en ideal seyahat mevsimidir. Hava durumu bu mevsimlerde gayet uygundur.

İşte, tüm planlamaları kendiniz yapabileceğiniz ve pahalı turlara katılmadan tek başınıza bile gerçekleştirebileceğiniz trenle Trans Sibirya turu ve diğer birçok konuda bazı bilgiler vermeye çalıştım. Umarım hayal eden herkes bu turu yapma şansını en kısa zamanda yakalar.

Seyahat fotoğraflarım ve videolarım için beni sosyal medya hesaplarımdan da takip edebilirsiniz.

INSTAGRAM : @seqununseyahatnamesi

FACEBOOK : https://www.facebook.com/seqununseyahatnamesi

YOUTUBE : http://www.youtube.com/Seqununseyahatnamesi