Uçuş Rötarında Tazminat Almak

Blogumdaki yazılarımın hepsinde, yurt içinde ve yurt dışında gezip gördüğüm yerlerle ilgili birçok konudaki tecrübelerimi anlatırken bu kez, son dönemlerde sık sık yaşanan uçuş rötarları ve buna bağlı olarak insanların bu rötarlar karşısında ne gibi hakları olduğu ve havayolu şirketlerinden nasıl tazminat alabilecekleri konusundan bahsedeceğim.

Uçuşların rötar yapması durumundan başka uçuşun iptali ve uçağa kabul edilmeme durumlarında da tazminat alınabilse de, benim bugüne kadar tecrübe ettiğim yalnızca rötardan tazminat almak olduğu için bu yazımda yalnızca Sivil Havacılık yolcu hakları, uçak rötar yapınca yolcu hakları ve uçuş rötarında tazminat almak konularına değineceğim.

**Uçuş değişikliği ile ilgili mağduriyet yaşamışsanız Uçuş Değişikliğinde Tazminat Almak adlı yazıma göz atmanızı tavsiye ederim.

**Covid-19 salgınından dolayı yaşanan uçuş iptalleri, para iadesi, açığa alma ve bilet değişikliği konularında havayolu şirketlerinin uyguladıkları politikaları öğrenmek için Koronavirüs Kaynaklı Uçuş İptalleri yazımı okuyabilirsiniz.

Uçuş Rötar Şartları Nelerdir ?

Öncelikle bir uçuşta tazminat ve diğer hakların söz konusu olabilmesi için, planlanan kalkış saatinden “en az 2 saatlik” bir gecikmenin olması gerekmektedir. Bunun yanında, uçağın içinde beklemek de rötardan sayılıyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) Yönetmeliği’ne göre rötarın söz konusu olabilmesi ve buna bağlı olarak Uçuş Rötarında Tazminat Almak için;

a) 1500 kilometreden (1500 km dahil) daha kısa ve iç hatlardaki uçuşlar için 2 saat veya daha fazla,

b) 1500 ile 3500 (3500 km dahil) kilometre arası uçuşlar için 3 saat veya daha fazla,

c) 3500 kilometreden daha uzun uçuşlar için 4 saat veya daha fazla bir gecikmenin olması gerekir.

Rötar Durumunda Yolcu Hakları Nelerdir ?

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı güncel yolcu hakları, rötar saatine aşağıdaki şekilde belirlenmiştir :

Uçuşunuzda Rötar Olduysa

Uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi uçuşun, planlanan hareket saatinden itibaren,

✔️ 1500 kilometreden daha kısa ve iç hatlardaki uçuşlar için iki saat veya daha fazla,

✔️ 1500 ile 3500 kilometre arası uçuşlar için üç saat veya daha fazla,

✔️ 3500 kilometreden daha uzun uçuşlar için dört saat veya daha fazla, tehir edilmesini beklediğinde, yolculara İkram ve Haberleşme Haklarını teklif etmek zorundadır.

2-3 saat arası rötar : 2 ila 3 saat arası rötarlarda makul ölçüde sıcak ve soğuk içecekler ve bu hizmete ek olarak ücretsiz olarak süre kısıtlaması olmaksızın iki telefon görüşmesi, faks mesajı veya e-posta hizmeti,

3-5 saat arası rötar : 3 ila 5 saat arası gecikmelerde sıcak ve soğuk içecekler ile günün zamanına göre kahvaltı veya yemek ve bu hizmetlere ek olarak ücretsiz olarak süre kısıtlaması olmaksızın iki telefon görüşmesi, faks mesajı veya e-posta hizmeti,

5 saat ve üzeri rötar : 5 saat ve üzeri gecikmelerde sıcak ve soğuk içecekler ile günün zamanına göre kahvaltı veya yemek, ilave sıcak ve soğuk içecekler ile ilave hafif ara yemeği ve bu hizmetlere ek olarak ücretsiz olarak süre kısıtlaması olmaksızın iki telefon görüşmesi, faks mesajı veya e-posta hizmeti.

**Rötar en az beş saat olduğunda, yolcu, bilet ücretinin iadesini ve seyahatinin başlangıç noktasına ücretsiz götürülmesini isteme hakkına sahiptir. Beklenen hareket saati, önceden ilan edilmiş hareket saatinden sonraki gün veya günler içerisinde olduğu takdirde, yolcuların ücretsiz Barınma ve Ulaşım Hakkı vardır.

Uçuşunuzda İptal Edildiyse

Uçuşu iptal edilen yolcular iptalden haberdar ise yolcuya;

✔️ Bilet ücretinin iadesi ve seyahat başlangıç noktasına ücretsiz götürülmesi,

✔️ Son varış yerine güzergah değişikliği sağlanması,

✔️ Uygun göreceği daha sonraki bir tarihte, benzer taşıma şartları altında güzergâh değişikliğinin yapılması, seçeneklerinden biri sağlanır.

**  Ayrıca yolculara İkram, Haberleşme, Konaklama ve Ulaşım Hakkı sağlanır.

• Yolcular,  planlanan hareket zamanından 14 gün ila 7 gün öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri, kendilerine planlanan hareket saatinden en fazla iki saat önce kalkışlarına ve son varış yerlerine planlanan varış saatinden en fazla dört saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmediği sürece, “tazminat alma hakkına sahiptir.”
• Planlanan hareket saatinden 7 günden kısa zaman öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri ve planlanan hareket saatinden en fazla bir saat önce ayrılmalarına ve son varış yerlerine planlanan varış saatinden en fazla iki saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmediği sürece, “tazminat alma hakkına sahiptir.”

Uçağa Kabul Edilmediyseniz

Geçerli belgelerinizle zamanında gelmenize rağmen veya arz fazlalığı nedeniyle uçağa kabul edilmediyseniz; havayolu şirketi tarafından, rezervasyonundan feragat edecek gönüllüler bulmak için duyuru yapılır. Gönüllülere,

✔️ Bilet ücretinin iadesi ve seyahat başlangıç noktasına ücretsiz götürülmesi,

✔️Son varış yerine güzergâh değişikliği sağlanması,

✔️ Uygun göreceği daha sonraki bir tarihte, benzer taşıma şartları altında güzergah değişikliğinin yapılması, seçeneklerinden biri sağlanır.

** Yolcuların iradeleri dışında uçuşa kabul edilmemeleri durumunda; Tazminat Hakkı, Bilet Ücreti İadesi veya Güzergâh Değişikliği Hakkı, ayrıca İkram, Haberleşme, Konaklama ve Ulaşım isteme hakkı vardır. Ayrıca yolculara bedelsiz olarak “Uçuşunuz Rötar Olduysa” kısmında belirttiğim imkanlar sağlanır:

Rötar durumundaki hakları genel hatlarıyla buraya yazdım. Daha fazla bilgi için Sivil Havacılık Yolcu Haklarına Dair Yönetmeliği okumanızı tavsiye ederim. (İndir)

ÖNEMLİ NOT : Rötarlar durumunda mevzuatta belirtilen hak talepleri yalnızca yakın zamanda icra edilen uçuşları kapsamıyor. Çeşitli sosyal platformlarda fikir alışverişi yaptığım kişiler 36 ay öncesine (3 yıl) kadar olan uçuşlardan da tazminat alınabileceğini belirttiler. Öyle ki ben de, Mayıs 2016’da gerçekleştirdiğim uçuşumdan yalnızca birkaç gün önce tazminat kazandım. Bunun detaylarını yazının ilerleyen bölümlerinde yazacağım.

Rötar Durumunda Tazminat Tutarları Ne Kadar ?

Yukarıda bahsettiğim durumların oluşması halinde yolcuların iç hat uçuşlarında 100 Euro tazminat almaya hakları vardır. Dış hat uçuşlarında ise;

a) 1500 kilometre veya daha kısa tüm uçuşlar için 250 Euro’nun Türk Lirası cinsinden karşılığı,

b) 1500 ile 3500 kilometre arası uçuşlar için 400 Euro’nun Türk Lirası cinsinden karşılığı,

c) 3500 kilometreden daha uzun uçuşlar için 600 Euro’nun Türk Lirası cinsinden karşılığı,

ÖNEMLİ TAVSİYE : Eğer tazminata hak kazanmışsanız sizden önce Euro hesabı istiyorlar. TL ya da Dolar hesabı da oluyor ama bileti hangi gün satın almışsanız o dönemki TCMB döviz kuruna göre paranız yatırılıyor. Mesela ben bileti aldığımda 1 Euro = 3,22 TL idi. TL hesabı verseydim bu kurdan yatıracaklardı. Euro hesabı verdiğim için kazandığım tazminatı direkt olarak Euro cinsinden yatırdılar. Yani şimdi bu parayı bozdurmaya kalksam 1 Euro = 3,90 TL civarı. Kapiş? 🙂

Uçuş Rötarında Tazminat Almak

“Rötar Durumunda Tazminat Nasıl Alınır” konusuna gelirsek, yukarıda bahsettiğim şartlar sağlandığında tazminat almak için iki adım bulunuyor :

1. ADIM : İlk olarak yapmanız gereken şudur :  Uçuşu icra eden havayolu ile iletişime geçip başınızdan geçen durumu şikayet olarak yazın. Yazının sonuna da “Mevzuatta belirtilen hakların tarafıma iadesini talep ediyorum” gibisinden bir cümle ekleyin. Şikayetinizi yazıp gönderdikten sonra ekranda bir “Takip No” belirecek. Bu kodu bir yere kaydedin. Gerçi daha sonra size gelecek mailde de görünür ama siz yine de kaydedin.

Bundan sonra yapmanız gereken tek şey ise şikayetinize gelecek cevabı beklemek. Eğer gelen cevapta klasik olarak “teknik ve operasyonel nedenlerle” vs zırvalanıp şikayetinizin olumsuz olarak değerlendirildiği yazıyorsa zaman kaybetmeden 2. adıma geçiyoruz.

2. ADIM : Olumsuz yanıtı aldıktan sonra hemen http://yh.shgm.gov.tr/ adresine giriyoruz ve şikayet oluşturuyoruz. Çıkan ekranda 1. adımda size uygun olan başvuru konusunu seçip dosya no kısmına yukarıda bahsettiğim takip kodunu yazıyorsunuz. Sonraki adımlarda ise uçuşunuzun detaylarını, kişisel bilgilerinizi ve ilgili havayolu hakkındaki şikayetiniz ile ilgili kısımları doldurup formu gönderiyorsunuz ve arkanıza yaslanıyorsunuz.

ÖNEMLİ NOT : Uçuş bilgilerinizi unuttuysanız, ilgili havayolunun sitesinden varsa üyelik bilgilerinizle giriş yapıp geçmiş rezervasyonlarınızı görüntüleyebilirsiniz.

Rötar Tazminatı için Örnek Metin

Her ne kadar ben, çok bilmişlik taslayıp aşağıdaki örnek metni kullanmayıp yukarıda anlattığım şekilde şikayetimi yazdıysam da, sosyal bir platformda uzman bir arkadaşın paylaştığı örnek metni paylaşıyorum. Özellikle, “ne yazacağız”, “nasıl bir metin kullanmalıyız” diyen arkadaşlara faydalı olabilir.

Hangi Durumlarda Tazminat Alınamaz ?

Sivil Havacılık Yolcu Haklarına Dair Yönetmeliğe göre, uçuşu icra eden hava taşıma işletmesinin çalışmasını etkileyen özellikle siyasi istikrarsızlık, ilgili uçuşun gerçekleştirilmesine uygun olmayan olumsuz hava şartları, doğal afetler, güvenlik riskleri, beklenmedik uçuş emniyeti noksanlıkları ve grev gibi durumlarında tazminat ödenmez.

Kendi Yaşadığım Durum

Mayıs 2016’da Balkanlar gezisi için bindiğim Üsküp uçağım 2 saat 14 dakika geç kalkmıştı. Tatilden döndükten sonra, rötarlarıyla meşhur bir havayolunun müşteri hizmetlerine yazmış, ancak olumsuz yanıt aldıktan sonra daha uğraşmamıştım. Çünkü SHGM’ye şikayetten bihaberdim. Sonra, sosyal platformlardaki paylaşımları gördükten sonra işin peşini bırakmadım ve neredeyse 1 sene sonra tekrar bu havayolu ile iletişime geçtim.

Tazminat talebim için beklediğim olumsuz yanıtı aldıktan sonra hemen takip numarası ile http://yh.shgm.gov.tr/ adresinden 16 Mart 2017 günü şikayet talebi oluşturdum ve tam 13 gün sonra bahsettiğim havayolu tarafından arandım ve 250 Euro tazminat kazandığımı öğrendim. Bu tarihten iki gün sonra da para hesabıma yatırıldı.

ÖNEMLİ NOT : Yukarıda bahsettiğim gibi Euro hesabı verirseniz, kazandığınız tazminat hesabınıza Euro cinsinden yatıyor. TL ya da Dolar hesabı verirseniz, bileti satın aldığınız kurdan hesaplanarak size yollanıyor.

Sonsöz

Umarım Uçuş Rötarında Tazminat Almak konulu bu yazım sizler için faydalı olmuştur. Ortada gerçekten bir mağduriyet varsa haklarınızı öğrendikten sonra kesinlikle başvurmanızı tavsiye ediyorum. Burada olay para değil. Bu sorunu yaşayan herkes bu şekilde hakkını arasa belki rötarlar azalır ya da müşterinin veli nimet olduğunu anlarlar. Belki her şey daha düzgün olur ve  havayolu şirketleri istedikleri gibi at koşturamaz.

Sevgiler, saygılar.

NOT : Eksik anlattığım kısımlar var ise daha tecrübeli arkadaşlar yorum kısmında daha fazla detay verirse daha çabuk sonuca varılabilir.

Seyahat fotoğraflarım ve videolarım için beni sosyal medya hesaplarımdan da takip edebilirsiniz.

INSTAGRAM : @seqununseyahatnamesi

FACEBOOK : https://www.facebook.com/seqununseyahatnamesi

YOUTUBE : http://www.youtube.com/Seqununseyahatnamesi